یادداشت اسماعیل امینی (شاعر و طنزنویس) بر کتاب تاریخ مستطاب امریکا نوشته
محمدصادق کوشکی به همراه کاریکاتورهای مازیار بیژنی
او معتقد است استفاده از قالب طنز و کاریکاتور برای بیان وقایع تاریخی،
میتواند ملالآور بودن روایتهای خشک تاریخی را برای مخاطب عام از بین ببرد
و آن را به اثری با جذابیتهای بیشتر تبدیل کند.
با این کتاب پیش از چاپ شدن آشنایی دارم، زمانی که برای اظهار نظر آن را به من سپردند. بعد از چاپ هم چند بار این کتاب را خواندم. «تاریخ مستطاب آمریکا» کتابی است درباره ریشههای شکلگیری نظام فعلی حاکم بر آمریکا و شناخت آن چیزی است که از آن به عنوان زندگی آمریکایی، ارزشهای آمریکایی و رویای آمریکایی یاد میشود.
از آنجا که جوانان و حتی نوجوانان ما باید آگاهی مناسبی نسبت به مسائل جامعه جهانی امروز داشته باشند، شکلگیری ذهنیتی درست از تاریخ و سیاستهای کشوری که امروز به عنوان ابرقدرت جهانی مطرح است، امریست ضروری. اما از آنجا که ممکن است این روایت تاریخی برای خواننده معمولی که متخصص تاریخ نیست، خسته کننده باشد، در این کتاب سعی شده تا از طریق کاریکاتور و لحنی طنزآمیز، ملال آور بودنِ روایتها از بین برود.
با توجه به آن مقداری که بنده با مقوله طنز آشنایی دارم، باید بگویم اگرچه نویسنده مسائل تاریخی را به خوبی در این اثر ارائه کرده، اما به لحاظ طنزپردازی، کاریکاتورها و طرحهای مازیار بیژنی از متن طنز این کتاب موفقتر بوده، چرا که این قابلیت وجود داشته که مایههای طنز و شگردهای طنازانه بیشتری در این کتاب بکار گرفته شود.
«تاریخ مستطاب آمریکا» تاریخ این سرزمین از زمان کشف آن توسط فاتحان اروپایی، پس زدن بومیان و مصادره زمینهای آنها، جنگهای داخلی آمریکا، جنگهای جهانی اول و دوم و اتفاقات معاصرتر را پیش روی مخاطب میگذارد. اما این بار نه فقط مخاطبان پایتختنشین و مخاطبان حاضر در مراکز استانها و شهرستانها؛ ارائه این اثر در طرح کتابخوان ماه از سوی نهاد کتابخانههای عمومی کشور، باعث شده تا این گونه کتابها حتی در مناطق دور دست و روستایی نیز به دست مخاطبان خود برسد.
به هر حال در شهرهای بزرگ امکان دسترسی به کتاب وجود دارد، اما در شهرهای کوچک و مناطق دور افتاده دسترسی چندان آسان نیست و حتی دسترسی مجازی به آن آثار نیز میسر نیست. از این جهت کتاب یک رسانه خاموش است و زمانی که توسط یک کتابدار، منتقد، نویسنده و صاحبنظر به اشکال مختلف برای علاقهمندان ارائه شود، به یک رسانه پویا تبدیل خواهد شد.
نوجوانان و جوانان روستایی زمانی که میبینند افرادی به احوال فرهنگی منطقه آنها اهمیت میدهند، مشتاقانه از این گونه اقدامات استقبال میکنند. اتفاقی که ممکن است سرنوشت برخی از کودکان، نوجوانان و جوانان این مناطق را عوض کند. متأسفانه در دستگاههای مختلف فرهنگی بسیار دیدهام انبارهای بزرگی که از کتابهای بسیار انباشته شدهاند و خاک میخورند، در حالی که کتابخانههای بسیاری از مدارس و مناطق روستایی ما محتاج یک جلد از این کتابها هستند.
به طور کلی در نظام آموزشی ما یک نوع قهر با کتاب و مطالعه وجود دارد که برنامهریزیها و فعالیتهای خلاقانه مانند تهیه کتاب صوتی، الکترونیک و حتی خوانش کتاب برای یک جمع و اینگونه اقدامات که در کتابخانهها توسط کتابداران انجام میشود، به آشتی کردن مردم با مطالعه و کتاب منجر خواهد شد و از این طریق آن کاستی بزرگ نظام آموزشی ما را جبران میکند.
اسماعیل امینی
محمدصادق کوشکی
مازیار بیژنی
برای مطالعه و دریافت کتاب می تونید به نزدیک ترین کتابخانه عمومی محل خود مراجعه کنید