نخل و نارنج

کتاب نخل و نارنج نوشته دکتر وحید یامین پور همزمان با جشن 40 سالگی انقلاب

اسلامی به ثمر نشست و توسط انتشارات جمکران به چاپ رسید. این اثر که

زندگینامه شیخ انصاری از بزرگترین و تاثیر گذارترین فقهای عالم تشیع را با زبان

ادبیات داستانی به تحریر در آورده است با استقبال گسترده و وسیع جوانان روبرو شده است. 

 

بخشی از متن کتاب:

شیخ در آن سال ها،مرجع تقلیدی شصت ساله بود که همچنان در خانه ای استیجاری زندگی می کرد.مرم نجف در تمام این سال ها دیده بودند که او چگونه در فقر محض روزگار گذرانیده و حتی هنگامی که چند هزار تومان از وجوهات مردم در خانه ی او بود،برای ادای قرضش گلیم زیر پای خود را فروخته بود.آن ها که به او اقتدا می کردند،به نان خالی ساختند.

اما فقر همچنان می تازید.بعضی شب هنگام که بازار به تعطیلی می رفت،عبا روی سرشان می کشیدند و از کنار دکان ها برگ کاهو های دور ریخته شده را بر می داشتند و برخی به خوردن قاووت اکتفا می کردند و آن هنگام که گروهی عظیم از طلبه ها فقر را اظهار نکردند،مدرس ها آن چنان در بحث علمی اوج گرفت که به عنوان ضرب المثل در تاریخ علم و فقاهت ماندگار شد.

اهل خانه نیز چه می خواستند و چه نمی خواستند در یک زندگی فقیرانه و ساده شریک بودند.زندگی شیخ برای آن ها که اهل عافیت طلبی و راحتی بودند،هیچ حسادتی را بر نمی انگیخت.او به اقل معاش،آن چنان که حتی یک پول را نتوان پس انداز کرد،روزگار می گذرانید و این شیوه از زندگی را به آن ها که با او بودند،آموخته بود؛به برادرانش،شاگردانش و از همه خوب تر به همسر و فرزندش.

کتاب نخل و نارنج/صفحه 169

 

( 5 دلیل که باید نخل و نارنج را خواند ... در ادامه مطلب )

 

یامین پور در باره اثرش گفته:

من اسم این کار  را زندگی‌نامه داستانی می‌گذارم چون سعی کردم در آن تخیل‌ام را به تاریخ محدود کنم. با این وجود چیزی که در کتاب آمده، عینا تاریخ نیست؛  یعنی عنصر تخیل در فضاسازی و شخصیت‌پردازی‌ها دیده می‌شود.

نوشتن این رمان با سفارش انجام نشد. درباره شخصیت‌های تاثیرگذار تاریخ، کم و بیش کتاب‌هایی نوشته شده و یکی از علائق‌ام این بود که آثار ادبیات داستانی را درباره شخصیت‌های مهم مطالعه کنم؛ مثلا کتاب «مردی در تبعید ابدی» اثر نادر ابراهیمی، کتابی که استاد یثربی با عنوان «قلندر و قلعه» درباره سهرودی نوشته یا آثاری که درباره شیخ بهائی، عطار یا حلاج نوشته‌ شده‌اند.

به نظرم رسید که این شیوه معرفی شخصیت‌ها و گنجاندن بخشی از تاریخ در یک رمان، در حال حاضر موثرترین راه برای بازیابی هویت است. چون جوان‌ترها و نسل جدید؛ هم نیاز دارند تاریخ را بدانند و هم با این شخصیت‌ها آشنا شوند. در صورتی که کمتر هم سراغ کتاب‌های تحلیلی و تاریخی می‌روند.

 یکی از شخصیت‌هایی که در این زمینه برایم جالب بود و هیچ کتابی هم درباره‌اش نوشته نشده بود، شیخ اعظم (شیخ مرتضی انصاری) بود که می‌شود گفت تقریبا برجسته‌ترین چهره حوزه علمی شیعه در چند سده پیش بوده است. دو کتاب مشهور شیخ، مکاتب و رسائل کتاب‌های مهم حوزه علمیه هستند که در همه مدارس تدریس می‌شوند و اگر کسی بخواهد مجتهد شود، باید این دو را حتما خوانده و فرا بگیرد. وجه دیگری هم که من را به نوشتن کتاب مورد نظر تشویق می‌کرد، این است که همشهری شیخ و دزفولی هستم و فضایی را که او در آن رشد کرده، می‌شناسم. به این ترتیب، با تردید کار را شروع کردم و اسنادی درباره زندگی این شخصیت گردآوری کردم. به سراغ کتاب سخت‌خوانی هم رفتم که یکی از نوادگان شیخ درباره زندگی‌اش نوشته است.

 

نوشتن کتاب و بازخوانی‌اش صرفا در یک بازه ۳ ماهه انجام شد. ولی پیش از آن، بخشی از زمانم صرف تحقیق و تفحص شد. چیزی که در نهایت به عنوان فراورده و محصول کار از آب درآمد، با طرح اولیه من تا حدودی تفاوت داشت. ناچار بودم شخصیت‌های مهم تاریخی را هم به کار اضافه کنم. مثلا در ابتدا قرار نبود درباره صاحب جواهر یا سید جمال اسدآبادی چیزی بنویسم اما دیدم بدون حضورشان،‌ بخش‌هایی از زندگی شیخ ناقص می‌ماند.

 

با همین رویکرد، تاریخ جنگ‌های ایران و روس، حضور انگلستان، امپراتوری عثمانی و مطالب دیگر را درباره تاریخ معاصر شیخ انصاری مطالعه کردم. اما اگر بپرسید پروژه نگارش و ویرایش کتاب چقدر طول کشید، می‌گویم که ۳ ماه فشرده و در نهایت کتابی با حجم ۲۳۰ صفحه آماده شد.

سعی من برقراری ارتباط با مخاطب جوانی است که فقه را به‌طور حرفه‌ای نمی‌شناسد اما لازم است که با فضای علمای شیعه و سیاست آشنا شود. تلاش من گرفتن ارتباط از این زاویه و با این نوع مخاطب است.

 

بهشت قلم

رجا نیوز

 

 

اثرگذاری شیخ مرتضی انصاری بر جریان فقه شیعه مشهور است و تلاش مثال‌زدنی و ستودنی او در تربیت شاگردانی که ساختار علمی دین را قوت بخشیدند و شاگردان آن‌ها بعدها دنیا را تکان دادند بر همه مشخص است. شاگردانی که این عالم تربیت کرد، پرچمدار مبارزات سیاسی تاریخ‌سازی در خاورمیانه شدند؛ به‌عنوان نمونه میرزا محمدحسن شیرازی عهده‌دار زعامت دینی شیعیان شد وتوانست در برابر قرارداد استعماری عصر ناصرالدین شاه فتوای مهم تحریم تنباکو را صادر کند و مردم را به مقاومت فرابخواند. 

 

پیروزی میرزای شیرازی توانست راه را بر جنبش‌های بعدی فراهم کند و دیگر شاگردان شیخ انصاری در ربع نخست قرن چهاردهم هجری توانستند نخستین انقلاب ۱۰۰ ساله اخیر را در منطقه خاورمیانه رهبری کنند. مکتب علمی و فقهی او شاگردانی چون امام خمینی (ره) داشت که اولین حکومت دینی در دوران غیبت کبری را بنا کردند. وحید یامین‌پور در اثر پیش رو به سراغ روایت داستانی زندگی و زمانه شیخ اعظم،‌ شیخ مرتضی انصاری رفته است.

رجا نیوز

5 دلیل که باید نخل و نارنج را خواند  در ادامه ...به نقل از کانال پاتوق معرفی کتاب

۱- اول از همه دست مریزاد به برادر عزیزم، آقا وحید یامین پور. انصافا قبل از خواندن کتاب خیلی امیدی نداشتم چیز دندان گیری درآمده باشد. شروع کردم به خواندن، بیشتر بخاطر شهرت نویسنده. اما انصافا خیلی بالاتر از انتظارم بود. حالا باید تولد یک نویسنده مهم و قابل اعتنا را جشن بگیریم.

 

۲- جناب شیخ انصاری را، جز طلاب علوم دینی، کس دیگری چندان نمی‌شناسد. آنهم صرفا به عنوان یک عالم و مجتهد بزرگ، نه یکی از مفاخر ملی ایران. کار بزرگ نویسنده در این کتاب، شناساندن ایشان به مخاطب عام، و مخصوصا جوان و نوجوان، به عنوان یکی از بزرگان و مفاخر ملی ایران است. مخصوصا اینکه عناصر «ایرانی» زندگی ایشان بخوبی پررنگ شده. مثل سالهای کودکی و نوجوانی، سفرهای طولانی ایشان در ایران و ملاقات با بزرگان و علمای معروف، حضور و اثرگذاری در اتفاقات سیاسی ایران، مواضع درباره جنگ با روسیه تزاری، نوع ارتباط با شاهان قاجار و... . حالا براحتی میتوان در کنار بوعلی سینا و رازی و ملاصدرا و... جناب شیخ انصاری را هم به عنوان یکی از نوابغ و مفاخر ملی ایران به مخاطب جوان معرفی کرد و نخل و نارنج را به او هدیه داد.

۳- ثلث آخر کتاب (بعد از ورود شیخ به نجف)، عالی و کم نظیر است. و صفحه به صفحه، روایت‌های اعجاب انگیز از زندگی شیخ انصاری. دو ثلث ابتدایی کتاب، آرام و لطیف پیش می‌رود و سیر تربیت و رشد این شخصیت بزرگ را پیش چشم میگذارد.

۴- پر از هیجان و سرور میشدم وقتی در کتاب، به نام و روایت بزرگانی چون ملاحسینقلی همدانی، سید علی شوشتری، ملاقلی جولا میرزای شیرازی، ملا احمد نراقی و... می‌رسیدم. و چقدر حسرت دارد که این قله های عرفان را تاکنون در قاب نقره ای تصویر یا سطور داستان و رمان ندیده ایم. از طرفی جوان امروز برای یافتن معنای زندگی و حقیقت حیات، نیاز به شناختن این اسطوره ها دارد و از طرف دیگر سخن گفتن و تصویرسازی از این اسطوره ها، کاری سهل و ممتنع و راه رفتن بر لبه تیغ است. انصافا نویسنده بخوبی از عهده این مهم برآمده و عظمت وجودی این اولیای الهی را در آینه رمان نمایانده. شک نداریم که عرفان ناب اسلامی، یگانه داروی سرگشتگی و حیرت انسان معاصر است و باید قله های عرفان را در قالب محصول فرهنگی(رمان، فیلم و...) به جامعه شناساند تا جان‌های مشتاق و تشنه بصورت جدی پیگیر آنها شوند و از چشمه عرفان اسلامی بنوشند. به این دلیل، به دهها رمان و فیلم و... شبیه نخل و نارنج احتیاج داریم.

۵- حدیث نبوی شریف «عند ذکرالصالحین، ینزل الرحمة» بارها برایم تداعی شد. در طول مطالعه، خواننده نورانیت و معنویت جناب شیخ را با خود همراه می‌بیند و حس میکند.

 

پ.ن: سیستم تبلیغات و فروش کتاب ، با هوشمندی طراحی شد. به همین دلیل پنج چاپ اول، قبل از عرضه عمومی در کتابفروشی ها، و فقط بصورت اینترنتی به فروش رسید و کتاب، الان هم کماکان جزء پرفروشهاست. اگر بلد باشیم چطور کتاب بفروشیم، مردم هنوز کتابخوان هستند.

 

saap.ir/@book_room